Gutenberg WordPress Editörü İncelemesi (Artıları ve Eksileri)
Şu an kullandığımız WordPress editörü yıllar boyunca hemen hemen aynı kalmıştır. Aslında bu çok da kötü bir şey olmasa da her geçen gün gelişen WordPress’ten sonra editörün de gelişme ihtiyacı doğuyor. Medium ve Ghost gibi platformlar kullanıcıları için eşsiz ve ferah bir yazım deneyimi sunarken neden WordPress geride kalsın? Pek çok gönüllü geliştiri 6 aydan uzun bir süredir kullanıcıların daha basit ve keyifli yazı eklemeleri için Gutenberg WordPress editörü üzerinde çalışıyordu. Bu yazımda da Gutenberg’in incelemesini yaparken artılarını ve eksilerini de tartışacağız.
- Gutenberg Nedir?
- Gutenberg Nasıl Kurulur?
- Gutenberg’i Keşfedelim
- Gutenberg’in Artılari
- Gutenberg’in Eksileri
- Gutenberg’in Demosunu Deneyelim
Gutenberg Nedir?
Gutenberg, WordPress’in yeni editörüdür. 500 yıldan uzun bir süre önce hareketli matbaayı icat eden Johannes Gutenberg‘den ismini almıştır. Şu anki editörde bir şeyler yapabilmek için kısa kodları ve HTML’i kullanmamız gerekmekte. Fakat Gutenberg’in amacı yeni başlayan kullanıcılar için bunu daha kolay bir hale getirmek.
Şunu belirtmekte fayda var; şu an Gutenberg beta ve test aşamasında olduğu için kullanıp kullanmamak size kalmış. Fakat ilerleyen zamanlarda WordPress’in kurucusu Matt Mullenweg’in Gutenberg’i WordPress’e dahil edeceğini de biliyoruz. Ayrıca Matt Mullenweg, Gutenberg’in beta olmasına rağmen yüz bin aktif kullanımı hedeflediklerini söylüyor. Bu da hata ve sorunların kısa sürede düzeltilmesi ve yeni özelliklerin Gutenberg’e daha hızlı bir şekilde dahil edilmesi demek.
“I think we can do 4.9 before we merge #Gutenberg — ideally over 100,000 active installs first.” @photomatt #WCEU
— Bridget Willard (@YouTooCanBeGuru) 17 Haziran 2017
Gutenberg hala test aşamasında olduğu için deneyimlerinizi destek forumlarında paylaşmanız geliştiricilerin işini çok daha kolay hale getirecektir. Gutenberg’in WordPress 5.0 ile dağıtılmaya başlanacağını da söyleyeyim.
Gutenberg Nasıl Kurulur?
Gutenberg henüz beta olmasına rağmen 20.000’den fazla etkin kuruluma sahip. Kullanılan 630’a istinaden de 5 üzerinden 2,5 puan almış. Fakat kullanılan oyların yarısından fazlası 1 yıldız olması nedeniyle Gutenberg’in şu an için çok sevildiğini söyleyemem. Bunu insanların alışkanlıklarını kısa sürede bırakamamalarına yorabiliriz. Eklentiyi kullanabilmek için WordPress sürümünüzün 4.9.6 veya daha üstü olması gerekiyor.
Gutenberg’in son sürümünü admin panelindeki eklentiler bölümünden yeni ekleye tıklayıp arama yaparak yükleyebilirsiniz. Beta sürümü olduğu için localde veya test amaçlı bir sitenizde denemenizde fayda var.
Gutenberg’i Keşfedelim
Gutenberg’i kurduktan sonra yazılarınızı Gutenberg ile düzenleyebilir ya da yeni yazı yazabilirsiniz. İsterseniz klasik editörünüzünü de yazı başlığının altındaki klasil editör bağlantısına tıklayarak kullanabilirsiniz. Yazılarınızın dışında sayfalarınız için de Gutenberg editörünü kullanabilirsiniz.
Önemli: WordPress 5.0’dan sonra Gutenberg WordPress’in varsayılan editörü olacaktır. Ancak uyumluluk sorunlarıyla karşılaşırsanız klasik editörü yükleme seçeneğiniz de olacak.
Gutenberg’i kurduktan sonra sol tarafa Gutenberg adında test amaçlı yeni bir menü eklenecektir. Buradan hem demoyu görebilir hem de yeni bir yazı ekleyebilirsiniz. Klasik editörden oldukça farklı görünen Gutenberg’in Medium’u andırdığını söyleyebiliriz.
Hem mevcut editöre hem de Gutenberg’e yan yana bakarsanız Gutenberg’in yazma alanının büyüklüğünü görebilirsiniz. Bu da küçük ekran kullanan kullanıcılar için oldukça iyi bir yenilik. Dikkat dağıtan çok fazla şey olmaması yazmaya odaklanmayı kolaylaştırıyor. Hatta sağ taraftaki ayarlar penceresini de kapattığınızda editör alanı daha da fazla büyüyecektir.
Gutenberg’i ilk açtığınızda karşınıza görsel editör gelecektir. Eğer kod (metin) editörüne geçiş yapmak isterseniz sağ üstteki menüden kod editörünü seçmeniz yeterli.
Gutenberg’de yazınıza bloklar halinde elemanlar ekleyebildiğiniz için bu blokları silmek, yukarı aşağı kaydırmak ve ayarlamak çok kolay. Medium’un editörüne çok benzer bir yapı.
Gutenberg ile yazınıza resim ve paragraf eklemek mobilde de oldukça kolay.
Artık Gutenberg’de yıllardır görmeye alıştığımız TinyMCE araç çubuğu yok. Bunun için yukarıdaki ekle düğmesine tıklamanız gerekmekte.
Tablo ve Metin Sütunu Bloğu
Artık yazılarımıza tablo eklemek çok daha kolay. Çünkü artık tabloları editörden blok olarak direkt ekleyebilirsiniz. Önceden bunun için ya bir eklenti ya da html kodları kullanmanız gerekiyordu.
Canlı HTML Bloğu
Artık eklediğiniz kodu önizle diyerek görmeniz mümkün. Önceden bunun için görsel editör ve kod editörü arasında geçiş yapardık. Canlı HTML bloğu ile buna ihtiyacımız kalmadı.
Resimleri Sürükle Bırak
Resimleri artık resim bloğuna sürükleyip bırakabilirsiniz.
Otomatik Tamamlama
Tıklamaları en aza indirmek ve klavyeyi daha fazla kullanmak için otomatik tamamlama ile blokları rahatlıkla ekleyebilirsiniz.
Buton
Basit bir buton eklemek için artık eklentiye ihtiyacınız yok. Henüz çok fazla seçenek olmasa da ileride geliştirileceğini düşünüyorum.
Gutenberg’in Artıları
- Yeni başlayan kullanıcılar için kullanımı daha kolay.
- Gutenberg daha sade ve yazı yazma alanının daha büyük olmasından dolayı dikkat dağıtımını engeller.
- Blokları kullanarak yazı yazmak büyük çözünürlüklü ekranlarda daha kolay olacaktır.
- Mobilde kullanımı oldukça kolay olduğu için mobil üzerinden de kolaylıkla yazı yazılabilir.
- Tema ve eklenti geliştiriciler kendi özel bloklarını oluşturabilecekler.
Gutenberg’in Eksileri
Gutenberg’in eksilerini yazarken editörün hala test aşamasında olduğunu da unutmayalım. Muhtemelen zamanla bunları da düzelteceklerdir.
- Markdown desteği henüz mevcut değil.
- Yeni başlayan kullanıcılar için kullanımı her ne kadar kolay olsa da ilk başta öğrenme süreci biraz uzun sürebilir.
- Klasik editöre alışmış kullanıcılar için Gutenberg’e geçmek hayli zor olacak.
Gutenberg’in isteğe bağlı olarak değil de WordPress 5.0’dan sonra zorunlu olarak kullanılacağını söyleyeyim. Yani ben klasik editörü kullanmaya devam etmek istiyorum diyemezsiniz maalesef. Fakat klasik editör adı verilen bir eklenti ile mevcut editörü kullanmaya devam edebilirsiniz.
Gutenberg’in Demosunu Deneyelim
Gutenberg’i yüklemeden önce buradaki bağlantıdan Gutenberg’i deneyebilirsiniz.
Sonuç
Yeni başlayanlar kullanıcılar için Gutenberg iyi bir editör diyebilirim. Fakat klasik editöre alışmış olan ben ve benim gibi insanlar Gutenberg’e çok sıcak bakmayacaklardır. En azından başlarda biraz bocalayacağımı düşünüyorum. Her ne kadar mevcut düzeni bozmak istemesem de zamanla Gutenberg’e alışır mıyım bilmiyorum. Fakat pek sıcak bakmadığımı da itiraf edeyim.
Siz de şimdi Gutenberg’i deneyebilirsiniz. Yeni editör hakkında olumlu veya olumsuz düşünceleriniz bu yazı altından paylaşabilirsiniz.
2 Mart 2020 Tarihli Güncelleme
Ben gibi klasik editörün köpeği olmuş, yazılarını görsel editör yerine kod editöründe yazmaktan haz duyan biri olmama rağmen bu güncellemeyi Gutenberg’den yazıyorum. Evet, ilk başlarda bu kadar stabil değildi kesinlikle. Fakat şu an bu editör ile yazı yazmak çok büyük bir keyif. Yeniliklere açık olun, ön yargılarınızı yıkın.
Özellikle Klasik editöre alışmış kullanıcılar için Gutenberg’e geçmek hayli zor olacak. tespiti çok doğru olmuş.
Visual composer gibi sayfa oluşturucuları bilenler için ise yetersiz kalacak başlarda.
Bakalım zaman neler gösterecek.
Bu konuda ben de bir yazı kaleme almıştım;
https://wordpressokulu.com/blog/wordpress-5-yeni-yazi-editoru-gutenberg-hakkinda-bilmeniz-gerekenler/
Hiç beğenmedim, kanım ısınmadı. Belki daha kullanışlı hale getirmek için ufak adımlar atabilirler ancak atılacak adımlarla bile klasik editörün gerisinde kalacaktır. Benim gibi düşünen çok fazla kullanıcısı olduğu için WordPress muhtemelen yeni editörü opsiyonel olarak sunacaktır. Bakalım 5.0 sürümünde ne yapacaklarını merakla bekliyorum.
İnceleme için teşekkürler, çok uğraşılmış ama gerçekten alışması çok zor olacak. Daha kullanışlı hale gelirse kullanabilirim ama şimdilik kullanmayı düşünmüyorum.
Ben sevdim ve hatta bir an önce 5.0’ın gelmesini bekliyorum.
Gerçekten daha da kolaylaştırmak varken neden aynı amaca daha karmaşık yaklaşılır anlamıyorum. Kurdum, kullandım, sevmedim.
Şuan ki durumu pek kullanışlı degil gibi. Biraz daha geliştirilene kadar beklemekte fayda var kanımca.
Basit bir tasarım yapmaya çalışmışlar, karmaşık olmuş. Ben kullanamadım.
çıktığı ilk dönemlerde bir blogta deneme yapmıştım. tam olarak entegresi tamamlandığında kullanmaya başlayacağım.
Ben klasik editörde bile düzenleme yaptıktan sonra kod görünümünden kontrol ediyorum aralarda boşluk kaldı mı diye. Böyle sürükle bırak işlerinde hep boşluk kalır düzensiz olur falan diye ön yargım var biraz. Bu dediklerim eskide kalmıştır illa ki. Aslında alışınca kullanılabilir ama ‘bilemiyorum Altan…’
kod görünümünü açabiliyorsunuz.
Muhtemelen kod görünümünü yeni güncelleme ile getirdiler. İlk kullandığımda kod görünümü yoktu.
sağ en üstteki 3 noktada hep vardı diye hatırlıyorum, bloklar işin içine girdiği için çok kötü bir kod görünümü oluyor.
Aynen yeni görünüme geçmedim zaten (:
Açıkçası bu blok işine ısınamadım. Mesela yazıya renk vermek istiyorum, ara ara bir türlü bulamadım ve eskiye döndüm.
İlk kullandığımda ben beğenemiştim. Fakat güncelleme geldikten sona, kullanmaya başladım çok hoşuma gitti. Fakat biraz daha geliştirilebilir diye düşünüyorum. Sonraki sürümlerde daha kullanışlı bir gutenberg editörü geleceğine inanıyorum.
Görseller ile birlikte güzel bir inceleme yazısı olmuş. Gutenberg editörünü merak eden arkadaşlar için çok faydalı olacağını düşünüyorum.
Elinize sağlık.
2020’den yazıyorum; beğenmedim. :)
Eklentiyle klasik editöre devam.