Teşekkürler AliExpress Ama Artık Bizimle Değilsin

Birkaç gün önce haberlerde sayın cumhurbaşkanımızın damadı olan Hazine ve Maliye Bakanımız Berat Albayrak’ın açıklamalarına denk geldim. Bununla ilgili hemen bir yazı yazmayı düşündüm fakat blogun temasında yapacağım değişiklikler, vakit olmaması falan derken ancak vakit bulabilip yazıya başlıyorum.

Ülkemizde pek çok insanın yaptığı gibi ben de AliExpress’ten alışveriş yapanlardan biriyim. Bunun birden çok sebebi var tabi ki. Ürün çeşitliliği, uygun fiyat bu sebeplerin başında geliyor. Hoş, günümüzde doların yükselmesinden dolayı pek uygun fiyat diyemiyoruz artık. Ama yine de kaliteli ürünleri, özellikle Türkiye’de olmayan ürünleri kısmen de olsa uygun fiyata bulmak mümkün.

Bundan birkaç yıl önce yurt dışı alışverişlerinde gümrük sınırı €75 idi. Daha sonra €30’ya, ardından da yaklaşık 6 ay kadar önce €22’ya düşürüldü. Gümrük sınırını geçen ürünlerden yüzde 18 ile yüzde 20 arasında vergi alınıyor. Fakat artık sayın bakanımız Berat Albayrak’ın söylediklerine göre görünen o ki gümrük sınırına bakılmaksızın yurt dışından aldığımız ürünler vergiye tabi olacak. Neden bu kanıya vardığımı Berat Albayrak’ın aşağıdaki açıklamalarını okuyarak anlayabilirsiniz.

Şimdi bu AliExpress’ten veya diğer yurt dışı alışveriş sitelerinden aldığımız ürünlerin Türkiye’ye nasıl girdiğini ve bize nasıl teslim edildiğini açıklayayım önce. Birçok kişinin bildiği gibi aslında bizim yurt dışından aldığımız ürünler Türkiye’ye kargo yoluyla gelmiyor, posta yoluyla geliyor. Zaten bu sayede gönderim ücreti ödemiyoruz veya 1-2 dolar gibi cüzi ücretler ödüyoruz. Bu da postanın nerede olduğunu takip edebilmek için. Eğer kargo ile gönderim tercihini seçersek alacağımız ufacık bir ürüne bile yaklaşık $30 kargo ücreti öderiz. Posta yoluyla geliyor gelmesine ama burada Berat Albayrak’ın dediği gibi mektup tarzında gelmiyor. Paketin üstünde, paketin içinde ne olduğu, ne kadar olduğu gibi bilgiler de yer alıyor. Devlet zaten bunun yıllardır böyle olduğunu bilmiyor muydu da şimdi bu konu tartışılır oldu? Zaten devlet yurt dışından alınan ürünlere €22 sınırı koymadı mı? Benim aldığım ürün bu sınırı geçmedikten sonra neden vergi vereyim? Amaç yurt dışından alışveriş yapan insanlara, aldıkları ürünler için gümrüğe girdi çıktı parası verdirtmek. Yurt dışından alışveriş yapmamızdaki amaç ürünü ucuza alabilmekken, vergi (€22’yu aşmasa bile) ve gümrük parası verdiğimde hiçbir şekilde kârlı duruma geçmiyorum. O zaman yurt dışından alışveriş yapmanın da bir esprisi kalmıyor.

Diğer bir konu ise sayın bakanımızın bahsettiği benim aynı ürünü üreten üreticim vergi veriyor konusu. Acaba gerçekten Berat Albayrak bu söylediğine inanıyor mu? Üretici vergi veriyordur ama nedense bir türlü göremiyoruz biz bu üreticileri. Mesela QCY marka bluetooth kulaklık almak istiyorum ben. Bu ürünü Türkiye’de üreten var mı? Bırakın aynı kalitede ürünü üretmeyi daha düşük özelliklerdeki muadillerini bile üretmiyoruz biz. Berat Albayrak’ın üreten üreticim dediği kişiler bu ürünü yurt dışından ithal edip sonra ürün fiyatı kadar kâr koyan firmalar. Tabi bir de üstüne devletin koyduğu vergiler eklenince ürün fiyatı normal fiyatının 1,5-2 katına kadar çıkabiliyor. Yurt dışında 3000 liraya satılan telefon, Türkiye’ye girer girmez 5000 lira oluyor. Ayda 10000 lira kazanmıyorum ki ben gözüm kapalı 5000 liraya telefon alayım. Eee haliyle insanlar da bir yolunu bulup yurt dışından alıyorlar. Yani devletimiz bize diyor ki, sevgili vatandaşım, ben sana zaten üç kuruş para veriyorum, gelişen teknoloji senin neyine.

Söylediklerim yanlış anlaşılmasın. Ben de meraklı değilim elin adamının ürettiği bir şeyi almaya. Fakat yok, bir tane ürettiğimiz bir şey yok. En son telefon üretmeye başladık. Çok da destek verdiğim bir girişimdi. Fakat orada da şöyle bir sorun var, sen orta segmentli telefon üretmeye devam edersen hiçbir zaman istediğin başarıyı yakalayamazsın. Ki yakalanan bir başarı da yok gibi gözüküyor zaten.

Velhasıl kelam, yurt dışından 3-5 dolarlık bir alışveriş keyfimiz vardı, görünen o ki artık onu da bitirecekler. Merak ediyorum, sayın politikacılarımız ayda 3-4 bin lira kazansaydı her şeyin vergisini verirler miydi?

5 Nisan 2019 Tarihli Güncelleme

Yazıda yurt dışından giren tüm postaların, gümrüğe girip, girdi çıktı ücreti ve ürünlerden vergi alınacağını söylemiştim. €22’yu geçmeyen ürünlerden hala vergi alınmıyor ama tahmin ettiğim gibi tüm paketler gümrüğe giriyor. Haliyle gümrük sunum ücreti adı altında 4,5 lira alınıyor. Yanında bir de damga vergisi olarak 70 kuruş alınıyor. Yani alışverişleriniz vergi sınırını geçmemiş olsa bile 5,2 lira ücret ödemek zorundasınız. Aldığınız ürün $1 olsa bile bu ücreti ödeyeceksiniz. Hemen hemen tüm paketlerde bu işlem uygulanmaya başlanmış. Berat Albayrak’ın söylediği gibi yılda 26 milyon paket üzerinden hesap edersek 145 milyon 600 bin lira devletin kasasına girecek. Anlamadığım nokta şu; bu paketler zaten x-ray cihazından geçiyor, içinde ne olduğu görülüyor. Buna rağmen paket gümrüğe sunulup içi açılıyor.

Keşke bu hassasiyet koca holdinglerin veya futbol kulüplerinin vergi borçlarının silinmesinde de gösterilse, sıradan vatandaş her şeye vergi verirken koca şirketlerin milyarlarca liraya yaklaşan vergi borçları silinmese.

16 Mayıs 2019 Tarihli Güncelleme

Yazıyı yazdığım günlerde hala €22 gümrük muafiyeti vardı. Paketler gümrüğe giriyor, gümrüğe sunum ücreti alınıyor ama €22’yu geçmiyorsa gümrük vergisi alınmıyordu. Bugün itibariyle artık paketin üstünde yazan fiyata bakılmaksızın her paketten gümrük vergisi alınmaya başlanacak. Böyle olacağını öngördüğümü de yazımın başında belirtmiştim. Sayın Berat Albayrak benim aynı ürünü üreten üreticim vergi veriyor diyor ya hani, yurt dışından aldığınız hiçbir ürün Türkiye’de üretilmiyor. Biliyorsunuz değil mi?

Bana kahve ısmarlamak ister misin? ☕